Od 2016 roku Medialab Katowice przygotowuje projekt na temat ulicy Kościuszki, by przedstawić jej historię za pomocą narzędzi cyfrowych i różnego rodzaju danych: zdigitalizowanych map i fotografii, skanów materiałów archiwalnych, planów budynków oraz szkiców ich fasad. Tym razem Medialab we współpracy ze Stowarzyszeniem Wikimedia Polska zorganizował otwarte warsztaty edytowania zbiorów Wikipedii.
Łukasz MirochaRelacja
Entuzjaści pod okiem historyków oraz doświadczonych wikipedystów stworzyli dziesięć kompletnych haseł dotyczących historii i zabudowy ulicy Kościuszki w Katowicach, które zostaną wykorzystane m.in. w tworzonej przez Medialab interaktywnej mapie budynków stolicy Górnego Śląska. Wydarzenie było także okazją do świętowania 16-lecia istnienia największej internetowej encyklopedii.
„Bezpośrednim celem spotkania było uzupełnienie zbiorów polskojęzycznej Wikipedii o hasła dotyczące historii i zabudowy ulicy Kościuszki w Katowicach. Była to także okazja do przypomnienia mieszkańcom miasta, że nie trzeba wcale posiadać supermocy, aby edytować Wikipedię. Dzięki naszej inicjatywie udało się włączyć do zasobów tej największej internetowej encyklopedii kolejne informacje na temat kultury i historii stolicy Górnego Śląska” – wyjaśnia Paweł Marynowski, organizator spotkania działający w Stowarzyszeniu Wikimedia Polska.
Dzięki staraniom Medialabu uczestnicy uzyskali dostęp do materiałów pochodzących ze zbiorów Archiwum Urzędu Miasta w Katowicach – książek, fotografii, map. Przygotowanie haseł było zatem pierwszą próbą digitalizacji i uczynienia ogólnie dostępnymi informacji przechowywanych do tej pory wyłącznie w Archiwum. Ponadto nowe hasła zasilą w przyszłości interaktywną mapę katowickich budynków, jeden z sieciowych projektów Medialabu o historii miasta.
Podczas kilkugodzinnych warsztatów opisano m.in. dzieje kilku kamienic od XIX do XXI wieku, włącznie z lokalami usługowymi i handlowymi, jakie mieściły się w nich na przestrzeni dekad. Hasła pozwalają uchwycić ewolucję kluczowych składników tkanki miejskiej Katowic, zaś dzięki modelowi otwartości gwarantowanemu przez Wikipedię, informacje te stają się ogólnodostępne. Organizatorzy mają także nadzieję, że podobne inicjatywy doprowadzą do jeszcze większego zainteresowania muzeów oraz instytucji kultury upowszechnianiem w otwartym dostępie części swoich zbiorów w formie cyfrowej.
Marynowski podkreśla, że zwykle trudno zmotywować użytkowników do aktywnego włączenia się w prace edytorskie. Sytuacja zmienia się jednak, jeśli pokaże się im inną stronę aktywności na Wikipedii – możliwość tworzenia haseł na temat ich otoczenia, historii miasta, w którym żyją. Znajomość lokalnego kontekstu pomaga w tworzeniu wartościowych haseł – na temat szczególnie istotnych składników zabudowy, czy wydarzeń w dziejach miasta.
„Warsztaty dotyczące ulicy Kościuszki wpisują się w inne działania Medialabu, których celem jest odkrywanie kulturalnej strony miasta i opowiadania historii z zastosowaniem mediów cyfrowych, map online i wizualizacji danych” – mówi Magdalena Chmiel, koordynatorka działań z ramienia Medialabu Katowice.
Zarówno w przypadku działań dotyczących miasta, jak i wydarzeń w rodzaju edytowania haseł Wikipedii, zawierających treści multimedialne, coraz większą rolę odgrywają media wizualne oraz otwarte zasoby.
Cyfrowe fotografie, wideo, animacje i wizualizacje w połączeniu z tekstem stwarzają nowe pole komunikacji oraz prezentowania informacji, odpowiadające oczekiwaniom współczesnego odbiorcy. Władze Wikipedii pracują obecnie nad wzbogaceniem największego ogólnodostępnego repozytorium wiedzy o nowe, multimedialne funkcje – interfejsy użytkownika lepiej dostosowanych do możliwości urządzeń mobilnych, a w przyszłości także np. do technologii wirtualnej i rozszerzonej rzeczywistości.
„Sprawa nie jest taka prosta, bo trzeba wykorzystywać wyłącznie w pełni otwarte rozwiązania technologiczne, ale zdecydowanie Wikipedia powinna patrzeć w przyszłość i koncentrować się właśnie na tych nowych formach prezentacji informacji, bo inaczej skazujemy się na powolne odpływanie w przestarzałość. A przecież zwykłe formy audiowizualne to także już trochę technologia zeszłego wieku, przyszłość to rzeczywistość wirtualna i rozszerzona” – komentuje prof. Dariusz Jemielniak, członek Rady Powierniczej Wikimedia Foundation.