Działania badawczo-eksploracyjne zespołu Medialabu prowadzone w ramach projektu Shared Cities polegają na analizie i wizualizacji danych dotyczących zainteresowania odbiorców instytucjonalnymi oraz oddolnymi obiegami kultury w Katowicach. Zespół korzysta przy tym z dwóch typów komplementarnych wobec siebie danych.

Do pierwszej grupy należą informacje gromadzone tradycyjnymi metodami nauk społecznych − są to m.in. ankiety osobowe przeprowadzane wśród uczestników kilkunastu katowickich wydarzeń kulturalnych organizowanych na przełomie ostatnich miesięcy. Mowa tu o festiwalach teatralnych, muzycznych, koncertach, pokazach filmów.

Dane pobrane dzięki otwartemu API Facebooka oddają deklaratywne uczestnictwo w wydarzeniach kulturalnych w Katowicach oraz zainteresowanie kulturą mieszkańców stolicy Górnego Śląska i osób odwiedzających miasto. Metodologia prac zespołu zakłada korzystanie z obydwu typów danych, choć badacze kładą szczególny nacisk na pracę z danymi z sieci społecznościowych. Karol Piekarski, kierujący pracami Medialabu, wyjaśnia:

„Świadomie nie unikamy datacentryzmu, mógłbym powiedzieć, że nieco na przekór dominującym w Polsce trendom jesteśmy programowo datacentryczni. Koncentrując się na analizie i wizualizacji danych z Facebooka, chcemy poszerzyć pole badawcze, podążając za uczestnikami kultury, która wykracza dziś poza tradycyjne instytucje, przybierając formy oddolnych inicjatyw, które nierzadko pozostają w przestrzeni sieci”. Pytany o to, co rozumie poprzez „poszerzenie pola badawczego”, Piekarski podaje przykład tego, jak informacje z pogłębionego badania ankietowego, dotyczącego np. odwiedzania Muzeum Śląskiego, można uzupełnić lub też zweryfikować dzięki analizie postów z mediów społecznościowych.

Dane z Facebooka reprezentują deklaratywne korzystanie użytkowników z oferty programowej Muzeum (udział w wydarzeniach, śledzenie strony instytucji, udostępnianie jej postów itp.). „Badanie ankietowe daje nam pogłębioną wiedzę na temat indywidualnych praktyk uczestnictwa w kulturze w kontekście danego wydarzenia, czy też oferty kulturalnej instytucji. Jednak nawet kilkadziesiąt ankiet dostarcza wiedzę fragmentaryczną, będącą niewielkim wycinkiem pewnej całości. Analiza dużych zbiorów danych z sieci społecznościowych nie przynosi z kolei dokładnych informacji, jednak pozwala wytyczyć pewne ogólne trendy co do zainteresowania kulturą w mieście. Może ona na przykład ujawnić istnienie grup odbiorców zainteresowanych określonymi typami wydarzeń kulturalnych, co jesteśmy w stanie określić dzięki analizie sieciowej bazującej na danych o deklarowanym na Facebooku uczestnictwie w eventach” − przekonuje Piekarski.

Inne rozwiązanie w postaci aplikacji Facebookowej pozwoli zweryfikować, ile osób rzeczywiście bierze udział w wydarzeniach, którymi są zainteresowani w mediach społecznościowych. Użytkownicy narzędzia, którzy zgodzą się udostępnić badaczom swoją listę publicznych wydarzeń, zostaną poproszeni o szybką weryfikację swojej obecności na koncercie czy wernisażu. Jednocześnie będą oni mogli wypełnić tradycyjną ankietę, angażując się w ten sposób w drugą część badania prowadzonego tradycyjną metodą.

Otwiera to nowe pole badawcze, pozwalające − przy pewnym stopniu uproszczenia − zbadać możliwie szeroki horyzont obiegów kultury w stolicy Górnego Śląska. Na podstawie danych z sieci społecznościowej nie odpowiemy wyczerpująco na wszystkie postawione pytania badawcze, jednak w przypadku wystąpienia korelacji między informacjami z ankiet oraz danymi pochodzącymi z analizy Facebooka można pogłębić niektóre wątki i kierunki badawcze. Zespół Medialabu przyznaje, że celem prac w ramach projektu Shared Cities jest nie tylko opisanie obiegów kultury w Katowicach, ale także opracowanie modelowego systemu prowadzenia badań, łączącego klasyczne metodologie z analizą danych z sieci społecznościowych. Podejście to będzie można w przyszłości wykorzystać do badania dowolnych zjawisk i trendów społeczno-kulturowych − w sieci i poza nią.